Cổ tức bằng tiền là một khoản thu nhập hấp dẫn cho những NĐT thích có nguồn thu nhập thụ động, an nhàn và không cần phải mua bán liên tục. Tuy nhiên, khi đã quyết định đầu tư vào một doanh nghiệp, các NĐT cần quan tâm tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp đó. Bài viết này xin giới thiệu đến nhà đầu tư về góc nhìn chia cổ tức và chiến lược đầu tư các doanh nghiệp có tỷ suất cổ tức tốt.
1. Khái niệm
Cổ tức (Dividend) là một phần lợi nhuận sau thuế được chia cho các cổ đông của một công ty cổ phần. Cổ tức có thể trả bằng cổ phiếu hoặc tiền mặt
Một chính sách cổ tức tốt không nên đứng biệt lập, nó phải hoạch định kết hợp nhịp nhàng với chính sách đầu tư và chính sách tài trợ trong một bản kế hoạch tài chính dài hạn, trên cơ sở phân tích dòng tiền dài hạn của công ty và nên được định hướng nhất quán mang tính dài hạn.
Nguyên lý của việc chi trả cổ tức đó là, nếu công ty không có đủ các dự án tốt tạo ra tỷ suất lợi nhuận lớn hơn chi phí sử dụng vốn thì công ty nên chi trả lượng cổ tức dư thừa cho cổ đông. Chính vì vậy, nếu một công ty chi trả cổ tức cao cho cổ đông trong điều kiện công ty đang không có nhiều dự án đầu tư sinh lời tốt là hoàn toàn bình thường và hợp lý.
Chính sách cổ tức chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố khác nhau, tuy nhiên, cơ sở quyết định chủ yếu đến việc chi trả cổ tức là dựa trên nhu cầu đầu tư tăng trưởng và khả năng tiếp cận vốn của công ty.
Với các công ty cổ phần niêm yết có quy mô lớn, khả năng tiếp cận nguồn vốn của các công ty này tốt hơn doanh nghiệp nhỏ nên họ thường theo đuổi chính sách ổn định cổ tức.
Hiểu lầm từ nhà đầu tư
Một doanh nghiệp trả cổ tức bằng tiền mặt thường sẽ khiến nhiều nhà đầu tư hài lòng bởi đây khoản tiền mà họ có thể nhìn thấy thật sự của doanh nghiệp đó. Tuy nhiên, vẫn có ý kiến cho rằng nên cẩn trọng bởi động thái chia cổ tức tiền mặt lại có thể là một chiêu tạo “ảo ảnh” doanh nghiệp vững mạnh.
Một hiểu lầm từ phía nhà đầu tư là doanh nghiệp trả tỷ suất cổ tức cao thường kinh doanh có lãi, tiền mặt dồi dào, đảm bảo được giá trị khoản đầu tư. Trên thực tế, doanh nghiệp có thể kinh doanh thua lỗ và giá cổ phiếu giảm.
NĐT Việt Nam có vẻ quan tâm đến các thông tin về trả cổ tức hơn là các thông tin về hoạt động kinh doanh của DN. Bản thân các công ty cũng nhận thức được tầm quan trọng đó và thường đưa ra các mức cổ tức cao làm “mồi câu”.
Cổ tức bằng cổ phiếu
Cổ tức bằng cổ phiếu được xem là ảo - do nghiệp vụ chia tách cổ phiếu (để trả cổ tức) nhằm tăng vốn điều lệ danh nghĩa không làm tăng giá trị khoản đầu tư và phát sinh dòng tiền thu về cho nhà đầu tư. Bằng nghiệp vụ này nhiều cổ đông lầm tưởng họ đang nắm giữ tăng thêm giá trị nhưng thực chất chẳng có gì hơn ngoài “giấy”.
Điểm khác biệt không nằm ở số lượng cổ phiếu tăng thêm mà nằm ở khả năng tái đầu tư và sử dụng nguồn vốn giữ lại hiệu quả của doanh nghiệp đó.
Cổ tức tiền mặt
Đặc điểm tích cực của doanh nghiệp trả cổ tức tiền mặt
1. Mô hình kinh doanh không đòi hỏi nhiều vốn dẫn đến lượng tiền thu về lớn hơn nhu cầu vốn
2. Việc chi trả tiền mặt chứng mình dòng tiền mặt tự do được tạo ra
3. Ban lãnh đạo không tham lam dùng dùng dòng tiền mặt vào mục đích cá nhân
Đặc điểm rủi ro có thể gặp phải
1. Doanh nghiệp có thể tiềm ẩn sự suy yếu tiềm năng tăng trưởng
Thu xếp khoản tiền mặt để trả cổ tức hàng năm không phải điều dễ dàng nên những doanh nghiệp trả cổ tức tiền mặt cao thường thuộc nhóm ngành có kết quả kinh doanh, nền tảng tài chính, dòng tiền tốt và chưa có kế hoạch đầu tư lớn, nhu cầu đầu tư chủ yếu là thay thế hoặc mở rộng ở quy mô vừa phải. Nhưng, chính việc không có hoạt động đầu tư mới dẫn đến hạn chế về khả năng tăng trưởng trong tương lai. Vì lý do này, các cổ phiếu có tỷ lệ cổ tức bằng tiền cao thường khó tăng trưởng về thị giá trong dài hạn.
Rủi ro hơn là nếu lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp chịu sự cạnh tranh khốc liệt, việc hạn chế đầu tư mở rộng có thể khiến doanh nghiệp đối mặt nguy cơ lợi nhuận chuyển từ bão hòa sang suy giảm, dòng cổ tức vì thế sẽ giảm xuống trong tương lai. Ðây cũng là những yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn chiến lược đầu tư dài hạn theo dòng cổ tức.
Thậm chí, có trường hợp phần tiền chia cổ tức cho NĐT chỉ là một phần nhỏ của số vốn nợ đang vay để NĐT có cảm giác là DN vẫn đang hoạt động rất tốt. Sau đó, những lời hứa hẹn lâu năm dần dần đi vào quên lãng
2. Thường doanh nghiệp trả cổ tức cao có thanh khoản thấp
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp có tỷ suất cổ tức tốt qua nhiều năm nhưng thanh khoản thấp, do cổ đông chỉ nắm giữ, không có giao dịch. Với những doanh nghiệp loại này, việc giải ngân hay khi cần thoái vốn sẽ mất nhiều thời gian và cần sự kiên nhẫn, tương ứng dòng tiền đầu tư phải là nguồn dài hạn, hạn chế tối đa sử dụng đòn bẩy.
Chiến lược đầu tư cổ phiếu có tỷ suất cổ tức cao
Tỷ suất cổ tức được tính bằng cổ tức tiền mặt chia cho thị giá cổ phiếu. Tỷ suất cổ tức ít nhất phải cao hơn lãi suất tiền gửi tiết kiệm ngân hàng và tỷ lệ lạm phát, tốt hơn nên trên 10% mới được chọn.
Chúng ta thấy chiến lược đầu tư cổ phiếu tỷ suất cổ tức cao hấp dẫn bởi cổ tức có thể cao hơn lãi suất tiền gửi tiết kiệm ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm ngày càng có xu hướng giảm. Ngoài ra, việc đầu tư cổ phiếu nhận cổ tức có thể giúp nhà đầu tư hưởng lợi kép từ tăng giá cổ phiếu.
Chiến lược này phù hợp với những nhà đầu tư thích sự an toàn, đầu tư trong thời gian tương đối dài.
Tiêu chí lọc cổ phiếu được gợi ý như sau
- Hiệu quả sinh lời :Chọn các cổ phiếu có tỷ suất cổ tức > 10%, sắp xếp theo thứ tự từ cao xuống thấp.
- Tính thanh quản :Khối lượng giao dịch trung bình năm 2021> 15,000 cổ phiếu/phiên.
- Thị giá : Giá cổ phiếu > 10,000 đồng/cổ phiếu. Tiêu chí này nhằm loại bớt các mã có hoạt động kinh doanh không ổn định, tỷ lệ trả cổ tức không cao nhưng do thị giá thấp nên tỷ suất cổ tức cao.
- Tăng trưởng lợi nhuận :Lợi nhuận sau thuế dương, đảm bảo doanh nghiệp kinh doanh có lãi. Tốt hơn nữa, NĐT nên chọn doanh nghiệp có LNST tăng trưởng so với năm trước.
Entrade tổng hợp
Source : Fili -Vietstock &tapchitaichinh.vn
